• Powstanie Warszawskie
  • Okręg Kielce odpowiada
  • Siły Akcji "ZEMSTA"
  • Rozwiązanie koncentracji

Warszawa wzywa

     1 sierpnia 1944 roku o godzinie 17 (godz. "W") w Warszawie wybucha powstanie. Jeszcze tego samego dnia Okręg Kielce otrzymał depeszę od gen. Tadeusza Komorowskiego „Bór”, Komendanta Głównego AK: „Rozpoczęliśmy powstanie w Warszawie. Reszta wykonuje „Burzę”.

     Wiadomość wywołała radość wśród oddziałów które już od kilku dni prowadziły walki w ramach "Burzy". Taką samą radość okazywali także żołnierze w innych obwodach, które dopiero obejmowała mobilizacja oddziałów.

     Nikt się wtedy nie spodziewał, że za kilka dni dowództwo AK poprosi wszystkich o... pomoc. Ruszyły oddziały mobilizujące się pod okupacją niemiecką, a także te, które już znalazły się pod okupacją sowiecką. Los tych ostatnich był o wiele bardziej tragiczny.

Więcej...

Marsz na koncentrację

     Wykonując rozkaz Komendanta Głównego AK, nakazujący zorganizowanie odsieczy walczącej Warszawie, Komendant Okręgu Kielce, i jednocześnie Dowódca Korpusu Kielce, płk Jan Zientarski „Mieczysław” wydał stosowne rozkazy uznając wykonanie marszu za priorytetowe działanie okręgu.

     Akcji nadano kryptonim "ZEMSTA" i należy przyznać, że była to największa tego typu operacja i pod okupacją niemiecką i pod okupacją sowiecką.

Więcej...

Siły akcji "Zemsta"

     Liczebność sił skoncentrowanych w rejonie Przysuchy w ramach akcji „Zemsta” jest do dziś kwestią sporną. W różnych publikacjach podawane są różne liczby: od 6300 do 9700 żołnierzy. Wbrew pozorom trudno jest precyzyjnie ustalić stan jednostek, tym bardziej, że docierały nowe, a i kwestia wliczania niektórych oddziałów pozostaje sporna.

     Należy jednak pamiętać, że w koncentracji wzięły udział tylko oddziały uzbrojone. W terenie pozostały także organizujące się Brygady, choć część z tworzących je oddziałów, włączono do oddziałów maszerujących na pomoc walczącej stolicy.

 

Więcej...

Rozwiązanie koncentracji

     Jednocześnie z koncentracją oddziałów dowództwo Korpusu wydało szereg dyspozycji związanych z dalszym marszem na pomoc walczącej Warszawie. Niestety napływające informacje nie były optymistyczne. Na przestrzeni 100 kilometrów, które Korpus miał pokonać w drodze do stolicy znajdowało się coraz więcej niemieckich jednostek. Odmówiono zrzutów lotnicztch z bronią ciężką i amunicją.

     Dowództwo musiało zdecydować o przyszłości zmobilizowanych żołnierzy...

Więcej...

2 Dywizja Piechoty Legionów

  • 2 DPLeg. - ogólny zarys sytuacji organizacyjnej i bojowej
  • Jednostki dywizji

2 Dywizja Piechoty Legionów AK

     Wchodzące w skład dywizji oddziały jako pierwsze w okręgu rozpoczęły działania w ramch "Burzy". Niektóre z nich miały już za sobą niebezpieczną "współpracę" z sowietami. W połowie sierpnia 1944 roku kwaterowały na północ od Kielc. 2 i 3 pp Leg. w okolicach Świętego Krzyża. Razem z nim stacjonował oddział dyspozycyjny dowódcy 2 dywizji piechoty (batalion „Nurta”). W okolicach Zagnańska koncentrował się natomiast 4 pp Leg. AK. 

     Niestety żaden z pułków nie osiągnął przewidzianych stanów osobowych, a część z pułków znajdowała się daleko od swoich macierzystych terenów i raczej nie mogła liczyć na uzupełnienia.

Więcej...

Podczas realizacji akcji "Zemsta" struktura dywizji ulegała zmianie. Na przestrzeni dwóch tygodni akcji w jej skład wchodziły następujące jednostki:

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Batalion "Nurta"

Batalion podlegał bezpośrednio Komendantowi Okręgu, ale pod względem taktycznym podlegał dowódcy 2 Dywizji. Sytuacja ta wkrótce uległa zmianie.

 

 

 

 

 

Więcej...

2 pp Leg.

Bez wątpienia pułk walczący już od dwóch tygodni był najlepiej przygotowany do akcji "Zemsta". Znajdował się jednak daleko od macierzystego terenu i dlatego pierwszą decyzją dowódców była reorganizacja oddziałów. Bez wątpienia pułk stanowił poważną siłę militarną.

Więcej...

3 ppLeg. (opatowski)

Wojciechowski      Zgodnie z pierwotnym planem pułk był odtwarzany w Obwodzie Opatów. Niestety trudności z mobilizacją sprawiły, że był to jedynie batalion. Mimo to dowodzący jednostką kpt. Wojciechowski "Aiz" (na zdjęciu obok) rozpoczął przygotowania do wykonania rozkazu.

    17 sierpnia dowództwo podjęło jednak decyzję o likwidacji jednostki. Odtąd 3 ppLeg. miał być odtwarzany przez Inspektorat Starachowicki.

Więcej...

7 Dywizja Piechoty

  • Sztab
  • 27 pp
  • I bat. 27 pp
  • II bat. 27 pp
  • 74 pp
  • I bat. 74 pp
  • II bat. 74 pp

Sztab

Karol Gwido Kawiński, dowódca dywizji

     Rozkaz o wymarszu na pomoc walczącej Warszawie zastał sztab dywizji w stadium organizacji. Na szczęście wcześniejsze rozkazy mobilizacyjne były dokładnie zrealizowane w dwóch obwodach. W dwóch pozostałych istniały pewne opóźnienia, ale udało się je nadrobić w trybie alarmowym.

 

     Okazało się jednak, że w jednym z obwodów udało się przeprowadzić mobilizację w ciągu 3 dni co świadczy o doskonałym przygotowaniu struktur terenowych do realizacji nakazanych im zadań.

Więcej...

Sztab

Karol Gwido Kawiński, dowódca dywizji

     Rozkaz o wymarszu na pomoc walczącej Warszawie zastał sztab dywizji w stadium organizacji. Na szczęście wcześniejsze rozkazy mobilizacyjne były dokładnie zrealizowane w dwóch obwodach. W dwóch pozostałych istniały pewne opóźnienia, ale udało się je nadrobić w trybie alarmowym.

 

     Okazało się jednak, że w jednym z obwodów udało się przeprowadzić mobilizację w ciągu 3 dni co świadczy o doskonałym przygotowaniu struktur terenowych do realizacji nakazanych im zadań.

Więcej...

27 pp

Awers sztandaru 27 pp AK

     Zgodnie z planami mobilizacyjnymi w skład 27 pp wchodziły I batalion odtwarzany przez Obwód Częstochowa i II batalion odtwarzany przez Obwód Radomsko. Dotychczasowe fakty nie potwierdzają prób powołania dowódcy i sztabu pułku.

     Szybkie tempo realizacji planów akcji Zemsta także nie pozwalało na zajmowanie się sztabami, choć niektórzy „na siłę” próbują udowodnić, jego istnienie już w połowie sierpnia 1944r.

 

 Obok awers Sztandaru Inspektoratu Częstochowskiego stworzonyego wiele lat po wojnie przez środowiska kombatantów.

Więcej...

II bat. 27 pp

II batalion 27pp - msza święta

     Rozkaz o realizacji akcji Zemsta zastał Obwód Częstochowa podczas mobilizacji. Krótki czas na zmobilizowanie II batalionu 74pp sprawił, że był on najmniej liczną jednostką dywizji. Niewątpliwie wpływ na to miał fakt małej ilości broni.

 

     Na zdjęciu obok mjr Paweł Bierzyński „Roch”, dowódca batalionu, podczas Mszy Świętej poprzedzającej wymarsz na pomoc Warszawie.

Więcej...

74 pp

Rewers sztandaru Inspektoratu Częstochowskiego

     Zgodnie z planami mobilizacyjnymi w skład 74 pp wchodziły I batalion tworzony z oddziałów partyzanckich i II batalion odtwarzany przez Obwód Włoszczowa. Dotychczasowe fakty nie potwierdzają jednak prób powołania dowódcy i sztabu pułku.

     W niektórych opracowaniach podaje się, obsadę dowódcy pułku i skład jego sztabu z okresu akcji Zemsta, ale nijak ma się to do faktów. Szybkie tempo realizacji planów akcji Zemsta nie pozwalało na zajmowanie się sztabami.

 

     Obok rewers Sztandaru Inspektoratu Częstochowskiego stworzonego wiele lat po wojnie przez środowiska kombatantów.

Więcej...

I bat. 74 pp

I batalion 74 pp w akcji Zemsta

     Rozkaz o rozpoczęciu marszu na pomoc walczącej Warszawie zastał batalion podczas przygotowań do przeprowadzenia kolejnej akcji bojowej. Zmobilizowana już jednostka była w stanie natychmiast rozpocząć wykonywanie rozkazów.

 


Na zdjęciu I batalion w marszu na koncentrację.

Więcej...

II bat. 74 pp

Franciszek Pieniak

     Rozkaz o rozpoczęciu akcji Zemsta był dla Obwodu Włoszczowa, mobilizującego II batalion, swoistym testem sprawności organizacyjnej. Należy przyznać, że budowane przez lata struktury terenowe zdały ten egzamin. W ciągu trzech dni kpt. Franciszek Pieniak "Przebój" (dowódca batalionu, na powojennym zdjęciu obok) zmobilizował i scalił organizacyjnie jednostkę, która była w stanie wykonać przekazane jej rozkazy.


     Co więcej w terenie pozostały jeszcze rezerwy, które wykorzystano w późniejszym czasie.

Więcej...

Indeks Postaci

28 Dywizja Piechoty

  • Sztab
  • 72 pp
  • 172 pp
  • 272 pp

28 Dywizja Piechoty

mjr Zygmunt Żywocki „Wujek” - dowódca dywizji i Inspektor RadomskiRozkaz o zaprzestaniu akcji Burza i przejściu do realizacji akcji Zemsta zastał oddziały dywizji w trudnej sytuacji. Działania frontowe na terenie niektórych obwodów utrudniały mobilizację. Na terenie innych nie przynosiła ona zakładanych rezultatów.Faktyczna sytuacja sprawiła, że ostatecznie zrezygnowano z planów odtwarzania dywizji siłami Okręgu Kielce.

     Paradoksalnie to nie kres istnienia dywizji. 20 września 1944r. została ona utworzona w... Warszawie.

Więcej...

72 pułk piechoty

Wybuch Powstania Warszawskiego i nakazanie akcji Zemsta sprawiło wiele zamieszania w Inspektoracie Radom. Na jego terenie trwały walki frontowe i mobilizacja oddziałów nie przebiegała zgodnie z planem. Natychmiast zmodyfikowano wcześniejsze plany mobilizacyjne i postanowiono wspólnymi siłami obwodów Radom i Kozienice zmobilizować w pierwszej kolejności 72 pp.

 

Więcej...

272 pp

     Ogłoszenie akcji Zemsta zastało zmobilizowany w Inspektoracie Starachowickim 272 pp w stanie niezorganizowanym. Sytuację dodatkowo komplikował fakt nieobecności jego dowódcy, który został wywieziony przez Niemców do prac przyfrontowych.


     W podobnej sytuacji znalazło się kilka innych odtwarzanych jednostek co wymusiło zmiany w planie Odtwarzania Sił Zbrojnych. W przypadku 272 pułku oznaczało jego likwidację.

Więcej...

25 pułk piechoty

  • Historia
  • Skład
  • Sztab
Burza Walka do końca

NASILENIE DZIAŁAŃ w 1944 roku