Kruszelnicki Zbigniew
Pseudonim: „Wilk”
Stopień wojskowy: podchorąży, pośmiertnie podporucznik
Zastępca dowódcy plutonu 186 w Placówce Niewachlów.
Dowódca oddziału partyzanckiego Obwodu Kielce.
Młodość
-Urodził się 30 kwietnia 1922 roku w Grudziądzu. Pochodził z wojskowej rodziny, był synem pułkownika rezerwy i urzędnika magistratu Antoniego Zieniewicza-Kruszelnickiego i Józefy Marii Gomulińskiej.
-W 1939 roku zdał maturę. Płynnie mówił po niemiecku i francusku, znał także rosyjski.
Okupacja niemiecka
-Po wybuchu II wojny światowej, w Grudziądzu rozpoczęły się ( od 6 września 1939r.) represje skierowane przeciwko ludności polskiej. Miasto wraz całym powiatem zostało wcielone do Rzeszy jako część rejencji kwidzyńskiej Okręgu Gdańsk-Prusy Zachodnie. By uniknąć represji, rodzina Kruszelnickich przeniosła się do Generalnego Gubernatorstwa i zamieszkała w Ludyni k. Włoszczowy. Miejscowy dwór należał do Jana i Marii z Różyckich Kowalskich.
- W 1940 roku Antoni Kruszelnicki wynajął mieszkanie w Kielcach przy ulicy Owsianej 14 gdzie zamieszkał z rodziną.
- Prawdopodobnie w połowie 1941 roku Zbigniew Kruszelnicki rozpoczyna naukę w Warszawie. Dostępne materiały podają, że zaliczył prawie połowę studiów politechnicznych na wydziale mechanicznym.
Nie mamy pewności czy taki zapis jest zgodny z prawdą. Pierwsze pytanie dotyczy na jakiej rozpoczął naukę? Politechnika Warszawska została przez Niemców rozwiązana prowadzono co prawda tajne komplety, ale mało prawdopodobne aby dostał się na nie człowiek z prowincji. Politechnika Warszawska wznowiła działalność za niemiecką zgodą jesienią 1942 r. pod nazwą Państwowej Wyższej Szkoły Technicznej
Bardziej prawdopodobne jest, że Kruszelnicki rozpoczął naukę na Wydziale Budowy Maszyn Państwowej Wyższej Szkoły Budowy Maszyn i Elektrotechniki im. H. Wawelberga i S. Rotwanda. Niemcy zezwolili na jej działalność pod nazwą Państwowa Szkoła Budowy Maszyn i Państwowa Szkoła Elektryczna. Uczelnia ta już w czasie II RP miała charakter szkoły politechnicznej, ale podczas okupacji niemieckiej działała jako dwuletnia średnia szkoła techniczna.
- W 1943 roku, podczas nauki w Warszawie, ukończył Zastępczy Kurs Szkoły Podchorążych Rezerwy AK. Nie wiemy dokładnie przez kogo organizowany był kurs który ukończył. Od jesieni 1941 kursy organizowane były przez struktury terenowe AK. W tym samym czasie została także powołana Szkoła Podchorążych Rezerwy Piechoty (późniejszy kryptonim „Agrikola”). Przeznaczona ona była dla żołnierzy AK wywodzących się z Szarych Szeregów ale nie znaleźliśmy śladów jej ukończenia przez Kruszelnickiego. Po ukończeniu kursu otrzymał stopień podchorążego.
-Prawdopodobnie w połowie 1943r. Kruszelnicki po zakończeniu nauki powraca do Kielc. Rozpoczyna pracę w zakładzie Przemysłu Metalowego "Granat" S.A., który podczas okupacji , pod nazwą „Hasag” i wchodzi w skład koncernu Hugo Schneider A.G. i produkuje niemieckie uzbrojenie.
- Jednocześnie organizacja kieruje „Wilka” do plutonu 186, z Czarnowa, który organizacyjnie wchodził w skład Placówki AK Niewachlów. Dowódcą plutonu był Tadeusza Hofman „Sokół”, a Kruszelnicki został jego zastępcą.
-Jesienią 1943r. (niektóre źródła podają, że 15 listopada) z plutonem nawiązał kontakt ppor. Józef Mikołajczyk „Marcin” dowódca oddziału dywersyjnego AK. Odtąd datuje się ich współpraca bojowa.
-5 lutego 1944r. Z. Kruszelnicki „Wilk” został przez Komendanta Obwodu Kielce mianowany dowódcą oddziału dywersyjnego w miejsce poległego dzień wcześniej ppor. Józefa Mikołajczyka „Marcin”. Wiosną oddział zasilony kolejnymi żołnierzami z plutonu z Czarnowa przekształcił się w oddział partyzancki.
-Podchorąży Zbigniew Kruszelnicki poległ w dniu 5 czerwca 1944 roku w Miedzianej Górze podczas próby zdobycia niemieckiego samochodu wojskowego. Wraz z nim polegli Maciej Jeziorowski ps. „Długi” oraz Witold Sobierajski ps.” Czarny”.
-Zbigniew Kruszelnicki „Wilk” pośmiertnie został awansowany do stopnia podporucznika czasu wojny i odznaczony Krzyżem Srebrnym Orderu Virtuti Militari, a oddział którym dotychczas dowodził otrzymał imię „Wilk”.
-Wiosną 1945r. Antoni Zieniewicz-Kruszelnicki odnalazł grób syna i z pomocą partyzantów kieleckich uzyskał zgodę na ekshumację i pochowanie syna na Cmentarzu Starym w Kielcach.
-W dniu 15 października 2005 roku szczątki porucznika Zbigniewa Kruszelnickiego ps. „Wilk” wraz ze szczątkami pułkownika Antoniego Żółkiewskiego ps. „Lin” i podporucznika Witolda Sobierajskiego ps. „Czarny” pochowano ze wszystkimi należącymi się im honorami na Cmentarzu Partyzanckim w Kielcach.