Rytel Józef

Pseudonim: „Mak”, „Brzęk”, „Zygmunt”
Stopień wojskowy: porucznik.
Obwód AK Płońsk.
Oddział partyzancki Obwodu Włoszczowa M. Tarchalskiego „Marcin”.
Dowódca 1 kompanii I batalionu 74 pp.

Młodość i służba wojskowa

Urodził się 6 marca 1909r. w Zakroczymiu, syn Tomasza.
Szkołę powszechną ukończył w Zakroczymiu.
Od 1925r. uczy się w Korpusie Kadetów Nr 2 w Modlinie, potem w Chełmnie, gdzie w 1930r. zdał maturę.
Od IX 1930 do VIII 1932 w Szkole Podchorążych Piechoty w Ostrowi Maz. – Komorowie. Promowany na stopień ppor. sł. st. piech. Z przydziałem do 13 pp w Pułtusku na stanowisko dowódcy plutonu.
1 stycznia 1935r. awansowany do stopnia porucznika.
Do 1939r. d-ca 4 kompanii w II batalionie.

II wojna światowa

Podczas kampanii obronnej 1939r. pełnił funkcję II adiutanta 13 pp w składzie 8 DP. Brał udział w walkach pod Kazaniem w Palmirach, gdzie 24 IX 1939r. wynosi z linii ognia ciężko rannego dowódcę 13 pp ppłk A. Nowaka, potem w obronie Modlina. Po kapitulacji Modlina unika pójścia do niewoli i powraca do rodzinnego domu w Zakroczymiu, gdzie pracuje w gospodarstwie rolnym swych rodziców. Podejmuje działalność konspiracyjną w szeregach AK na terenie Obwodu AK Płońsk. Współpracował z kpt. A. Rowickim „Lubiczem”. Używał wówczas ps. „Mak”. Funkcja nieznana.
Na przełomie lutego/marca 1944r. na skutek aresztowań dokonywanych przez Niemców jako zagrożony aresztowaniem ukrywa się w Janowie, skąd po otrzymaniu nowych dokumentów przedostał się do Warszawy, gdzie przebywa do kwietnia 1944r.
W maju 1944r. zostaje skierowany do Okręgu Kielce AK. Początkowo otrzymuje przydział do oddziału por. Eugeniusza Kaszyńskiego „Nurt”, ale ostatecznie został skierowany do Obwodu AK Włoszczowa.
6 czerwca 1944r. został mianowany dowódcą oddziału partyzanckiego Mieczysława Tarchalskiego „Marcin”, ale po buncie żołnierzy został ostatecznie zastępcą dowódcy.
5 sierpnia zostaje dowódcą oddziału który zostaje przemianowany na 1 kompanię I batalionu 74 pp AK. Uczestniczy w wielu akcjach zbrojnych przeciwko siłom niemieckim.
26 sierpnia 1944r. zmienia pseudonim na „Zygmunt”.
Poległ 9 września 1944r. pod Nową Wsią w walce z oddziałami SS i żandarmerii niemieckiej. Niektóre materiały wspomnieniowe mówią, że popełnił samobójstwo.