Faix Franciszek Józef

Zdjęcie powojenne.

Ps. „Adam”, „Bystrzański”, „Limanowski”, „Turnia”, vel Turnia - Bystrzański vel Bolesław Limanowski vel Andrzej Ordyński.  

Od października 1939 r. w szeregach SZP.

Od X 1939 r. do XII 1939 r. formalnie pełni funkcje zastępca dowódcy wojewódzkiego SZP Kielce.

-Od I – III 1940 r. organizator i Komendant Inspektoratu Kielce ZWZ.
-Później w Okręgu Kraków ZWZ. Zagrożony aresztowaniem ponownie w Okręgu Kielce.

-Od III – IX 1941 r. był Komendantem Obwodu ZWZ Kielce. 
-Później w Okręgu Polesie AK i ponownie w Okręgu Kraków. Aresztowany, wysłany do KL Auschwitz. Po ucieczce ponownie działa w Okręgu Kraków. 

Po wejściu Sowietów w 1945 r. dwukrotnie aresztowany, torturowany.

 

 

Dzieciństwo, Strzelec i służba wojskowa

Ur. 09 III 1896 r. w Gródku pow. Cieszyn. Syn Karola i Marii z d. Szmidt. 
Do maja 1914 r. był uczniem gimnazjum w Cieszynie.

-od 18 XI 1911 r. członek Związku Strzeleckiego.
-16 VIII 1914 r. z drużyną ZS z Cieszyna wstępuje ochotniczo do Legionów Polskich. Do 08 XI 1915 r. służy kolejno w stopniu sierż., potem chorążego jako d-ca sekcji, plutonu i d-ca kompanii 2 pp. Leg.
- 5 XI 1915 r. zostaje podczas walk na froncie rosyjskim ranny,
-8 XI 1915 r. dostał się do niewoli rosyjskiej. Umieszczony w rosyjskim szpitalu wojskowym na Syberii. Po wyleczeniu ran uczęszczał do gimnazjum, gdzie zdał egzamin maturalny.
-w 1917 r. wstępuje do 5 Syberyjskiej Dywizji Piechoty.
-awansowany w IV 1917 r. do stopnia ppor.
-od 16 VIII 1918 r. był słuchaczem szkoły oficerskiej przy 5. SDP, którą ukończył 1 XI 1918 r. z przydziałem do 3 pp na stanowisko oficera wyszkolenia.
-Do stopnia por. awansowany 1 XI 1918 r.
-od 1 V 1919 r. Komendant Szkoły Podoficerskiej przy 3 pp.
-od 12 VII 1919  walczy na froncie wojny polsko-bolszewickiej. 06 I 1920 po kapitulacji 5 DP znalazł się w niewoli sowieckiej.
-w VII/VIII 1920 r. podejmował dwie nieudane próby ucieczki z niewoli. We IX 1920 r. udało mu się zbiec z niewoli i następnie 25 IX 1920 powrócić do Polski.
-od 01 II 1921 r. przebywa na kursie dla kapitanów w Bydgoszczy, który ukończył z 4 lokatą.
-zweryfikowany w stopniu kpt. sł. st. piechoty z starszeństwem 1 VI 1919 r., służy w 2 pp. Leg.
-do 01 VII 1921 r. d-ca kompanii szkolnej w Bat. Zapasowym 2 pp Leg. potem zajmuje stanowisko szefa wyszkolenia,
- od 25 III 192 r.2 p.o. dowódcy baonu.
-od 15 IX 1922 r. dowódca kadry Bat. Szkolnego,
-od 07 III 1924 r. dowódca I baonu 2 pp Leg.
-od 30 V 1924 r. oficer materiałowy pułku.
-od 15 II 1925 r. do 16 V 1925 r. przebywa na kursie udoskonalającym w CWP w Rembertowie. Po powrocie do 2 pp Leg., nadal na funkcji oficera materiałowego,
-od 02 IV 1927 r. dowódca 2 kompanii I baonu.
-po awansie 1I 1927 r. kwatermistrz 2 pp Leg.
-od 10 V 1927 r. do V 1928 r. d-ca II baonu 2 pp Leg.
-przeniesiony do 15 pp w Dęblinie, gdzie od 10 V 1928 r. do 06 III 1931 r. dowodzi I baonem 15 pp.
-od 07 III 1931 r. do 1936 r. kwatermistrz 15 pp.
-w latach 1936-1938 dowódca Batalionu Obrony Narodowej w Toruniu.
-19 III 1938 r. awansowany do stopnia ppłk-a sł. st. piechoty.
-w latach 1938-1939 zastępca d-cy 42 pp w Białymstoku.

Kampania obronna 1939 i Armia Krajowa

W kampanii obronnej 1939 r. dowódca Ośrodka Zapasowego 18. DP. 

26 IX 1939 r. z podległą grupą żołnierzy w rejonie Parczewa na Lubelszczyźnie wszedł w skład 79 pp. walczącego z wrogiem w Grupie Operacyjnej „Polesie” dowodzonej przez gen. F. Kleeberga. 

Walczy od 2 – 6 X 1939 r. pod Kockiem. Unika pójścia do niewoli niemieckiej i przedostaje się do Kielc.
-Od X 1939 r. podejmuje działalność konspiracyjną w szeregach SZP. Od X 1939 r. do XII 1939 r. formalnie pełni funkcje zastępca dowódcy wojewódzkiego SZP Kielce, pomagając leczącemu ranę Dowódcy Okręgu.
-Od I – III 1940 r. organizator i Komendant Inspektoratu Kielce ZWZ.
-W końcu III 1940 r. przeniesiony do Krakowa, gdzie od III 1940 r. do III 1941 r. był Komendantem Inspektoratu ZWZ Kraków. Prowadził aktywna działalność konspiracyjną. Podlegały mu obwody ZWZ: Kraków-miasto, Kraków-powiat, Bochnia i Myślenice. Położył duże zasługi w organizowaniu struktur ZWZ na podległym terenie oraz w kierowaniu podległym inspektoratem. W tym okresie czasu mieszkał w Krakowie. Zagrożony aresztowaniem wyjechał do Kielc.
-Od III – IX 1941 r. był Komendantem Obwodu ZWZ Kielce.
-We IX 1941 r. mianowany przez KG ZWZ Komendantem Okręgu ZWZ/AK Polesie, gdzie wyjechał na przełomie X/XI 1941 r.. Pomimo trudnych warunków organizuje na tym terenie zręby konspiracji ZWZ/AK. Przeprowadza reorganizacje struktur terenowych z podziałem na obwody. Zorganizował szkieletowy sztab okręgu.
-We IX 1942 r. odwołany z funkcji. Wyjechał do Warszawy do dyspozycji KG AK. Następnie skierowany do Okręgu AK Kraków.
-Aresztowany 18 V 1943 r. przez gestapo i uwięziony w więzieniu Montelupich w Krakowie. Nierozszyfrowany jako oficer AK po ciężkim śledztwie skierowany do obozu w Oświęcimiu, skąd w VII 1943 r. ucieka.
-Awansowany do stopnia płk sł. st. 11 XI 1943 r. Następnie pełni funkcję zastępcy dowódcy Grupy Operacyjnej AK „Śląsk Cieszyński” – gen. B. Olbrychta. Brał udział w działaniach zbrojnych przeciwko Niemcom prowadzonych przez oddziały AK.

Okupacja Sowiecka

Po wkroczeniu wojsk sowieckich i rozwiązaniu 19 I 1945 r. AK przebywał w Krakowie. Tworzył tam organizację skupiająca w swych szeregach b. oficerów i żołnierzy AK. 

-W IV 1945 r. współorganizuje w Krakowie Delegaturę Sił Zbrojnych na Kraj.
-Przewodzi grupie oficerów AK prowadzącej rozmowy z UB w sprawie przeprowadzenia ujawnienia organizacji. Podpisał apel o ujawnieniu opublikowany 20 IX 1945 r. w Dzienniku Polskim. Pełnił od IX 1945 r. funkcję przewodniczącego Komisji Likwidacyjnej ds. AK Obszaru Południowego z siedzibą w Krakowie. W dniu 14 X 1945 r. członkowie komisji spotkali się w Warszawie z Bierutem, któremu przedłożyli prośbę o zwolnienie więzionych żołnierzy AK w sowieckich łagrach i umożliwienie im powrotu do kraju. Od VI 1945 r. oficjalnie był zatrudniony w Inwalidzkiej Spółdzielni Handlowo-Przemysłowej w Katowicach.
-Po ujawnieniu oficjalnym w X 1945 r. członek Zarządu Woj. Związku Uczestników Walki Zbrojnej o Niepodległość i Demokrację w Krakowie. Zgłosił się do służby w WP, ale został przeniesiony do rezerwy.
-Od I 1946 r. przeniesiony na stanowisko dyr. Oddziału Woj. SHP we Wrocławiu.
-W dniu 08 I 1948 r. aresztowany we Wrocławiu przez funkcjonariuszy Urzędu Bezpieczeństwa. Przeszedł ciężkie śledztwo z zastosowaniem tortur fizycznych i psychicznych. Więziony w śledztwie do 25 IX 1949 r., poczym został zwolniony.
-Podejmuje pracę w Miejskim Handlu Detalicznym.
-W latach 1950-1952 wzywany na przesłuchania. Nękany i inwigilowany i zmuszany do podjęcia współpracy z UB.
-W czasie pobytu na kuracji leczniczej w sanatorium w Świeradowie zostaje tam aresztowany 02 IX 1952 r. przez funkcjonariuszy UB. Przewieziono go wówczas do więzienia MBP na Mokotowie w Warszawie, gdzie go poddawano torturom. Bity i maltretowany nie przyznał się do prowadzenia działalności konspiracyjnej.
-01 III 1953 r. zwolniony bez procesu z więzienia jako inwalida z bezwładem prawej ręki. W stanie ciężkim rodzina umieszcza go w we wrocławskim szpitalu z rozpoznaniem m.in. żółtaczki.
-Operowany 25 IV 1953 r. przez zespół lekarzy w Klinice Chorób Wewnętrznych we Wrocławiu.

-Zmarł w klinice 27 IV 1953 r.